ශාක කුලය- සැපතාසියේ - Sapotaceae
ඉතාමත් ප්‍රණිත දේශීය පලතුරු විශේෂයකි. මෙය විදේශීන් විසින් අපේ රටට ගෙන එන ලද ශාකයකි. කෙසේ වුවත් අද වන විට අපේ රටට ගැළපෙන ආවේණික ශාකයක් වී ඇත. සෑම ගෙදරකම පාහේ දැනට මෙම සැපදිල්ලා ගසක් වවාගෙන ඇති සැටි දැකිය හැකි ය. වර්ෂයේ එක් කන්නයක් පමණක් ඉතා හොදින් ගෙඩි හටගන්නා සැපදිල්ලා, අවාරයට ද ගෙඩි නැතිවා නොවේ. මෙම පළතුර පක්ෂීන්ගෙන් හා මාවවුලන්ගෙන් ආරක්ෂා කරගැනීම බලවත් අසීරුතාවක් වී ඇත.හැම කෙනෙක් ම කෑමට ප්‍රියතාවක් දක්වන සැපදිල්ලා දියවැඩියා රෝගීන්ට එතරම් යෝග්‍ය නොවන බව වෛද්‍ය මතයයි. එයට හේතුව වන්නේ ඉදුණු ගෙඩියේ ඇති අධික පැණි රසයි. සැපදිල්ලා ගස ලංකාවේ වැවෙන මී ගසට ඉතා සමාන ගසකි. එහි අතු රිකිලි බෙදීයන්නේ ද ඒ ආකාරයට ම ය. උෂ්ණ වියළි දේශගුණය ප්‍රිය කරන මෙම සැපදිල්ලා ශාකය මී ගස වැඩීමට අවශ්‍ය කරන පරිසරයේ ම හැදී වැඩේ. අපේ දේශීය පලතුරු දර්ශකයේ ඉතාමත් හොඳ තැනක් හිමි කරගත් සැපදිල්ලා අලෙවිය සඳහා ද යොදා ඇති සැටි දැකගත හැකි විය.සැපතේසියේ කුලයට අයත් වන සැපදිල්ලා කිරි සහිත ශාකයකි.මෙහි ඉතා තද ඇලෙනසුලු කොහොල්ලෑ වැනි මැලියමක් ඇත.ගැට අවධියේ මෙම මැලියම් අධික ලෙස වෑහේ. වයඹ පළාතේත් කළුතර හා රත්නපුර ප්‍රදේශවලත් සැපදිල්ලා ගස් දැකගැනීමට හැකි ය. හොඳින් වැඩුණ සැපදිල්ලා ගසක් මීටර්15 ක් 18 ක් තරම් උස් වේ. අතුපතර විහිදී යන්නේ පොළොව මට්ටමට මඳක් ඉහළින් ය. එය වැල් ආකාරයකට ගස වටේ විහිදී යයි. අතු රිකිලි බෙදුණ තැන පත්‍රිකා රාශි වශයෙන් විහිදී ඇත. එම තැන්වල මල් පොකුරු හටගනී. මලක පෙති පහකි. මි මලට සමාන කුඩා පෙති ඇති මලක් දක්නට ලැබේ. මලක් මිලිමීටරයක් පමණි. එතරම් ම කුඩා ය. මලේ රේණු පිටත විහිද ඇත. මල තරමක් කහපාටින් යුත් අතර මණිපත්‍ර ගුරු පාටින් යුක්ත වේ. ගැට අවධියේ ගෙඩිය ළා කොළ පැහැයක් ගන්නා අතර ගෙඩිය පැහෙන විට හා මෝරන විට එය ගුරු පාටට හැරේ. ඉන්දියාවේ හා ඉන්දුනීසියාවේ සැපදිල්ලා පලතුරක් ලෙස වෙළඳපළෙන් මිලදී ගත හැකි ය. ශ්‍රී ලංකාවේ ද සමහර තැනක මිලදී ගත හැකි වුවත් තවමත් ජන ප්‍රිය තත්වයට පැමිණ නැත. හොඳින් ඉදුණ සැපදිල්ලා ගෙඩිය අතින් පොඩි කළ විට එය කොටස් පහකට බෙදේ. හරියට දොඩම් ගෙඩියක් බික් ගැහුවා වැනිය. මේ එක බිකක තුන්හුලස් බීජයක් ඇත. එය කළුපාටින් යුක්ත ය. ඇටයේ පොත්ත තරමක තද ගතියක් පෙන්වයි. ඉතාමත් සිනිඳු මතුපිටක් බීජය වටා දැකගත හැක. බීජය වටා ඇති මාංශජ කොටස බොහෝ පැණි රසින් යුක්ත ය. මෘදු ය. රසවත් කෑමකි.පැණි රස ඉතාමත් අධික නිසා ගෙඩි දෙකතුනක් කෑමට ගත් විට සෑහේ. ලංකාව, පිලිපීනය, ඉන්දුනීසියාව, මැලේසියාව, ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය වැනි රටවල සැපදිල්ලා හොඳින් වගා කෙරේ. එම රටවල සැපදිල්ලා වැඩිදියුණු කර නව ප්‍රභේද හඳුන්වා දී ඇත.අපේ අසල්වැසි ඉන්දියාවේ ද වගාවක් ලෙසින් සැපදිල්ලා ජනයා අතර ප්‍රකට ය. ඔවුනට ඒ සඳහා වෙළඳපළක් ද ඇත.අපේ රටේ තවමත් දේශීය පලතුරුවලට ඇති සීමිත ඉල්ලීම නිසා මෙවැනි ගස් වර්ග වැවීමට ජනතාව එතරම් කැමැත්තක් දක්වන බවක් නොපෙනේ. නව ක්‍රම අත්හදා බැලීමේ දී සැපදිල්ලා ශාක මගින් පැළ ලබාගෙන ඒවා ගුටි ක්‍රමයට(ලේයර්) මුල් අද්දවා අඩි 3 x 4 ටැංකිවල සිටුවා පොහොර කර ඉක්මනින් පලදාව ලබාගැනීමේ ක්‍රම හඳුන්වා දී ඇත. මෙම ශාක එතරම් විශාල ලෙස අතුපතර විහිදී නොවැඩේ. මේවායේ මුදුන් මුල අයින් කර දමා ඇත. මේ නව ක්‍රම මගින් අතිවිශාල ශාක ඉතාමත් කළමනාකරණයකින් යුතු ව වගා කිරීමට දැන් අත්හදා බැලීම් කරනු ලැබේ.
ප්‍රයෝජන
සැපදිල්ලා ශරීරයට ගුණදායක ඉතා වැදගත් පලතුරු විශේෂයකි. විටමින් ඌනතා ඇති අයට සැපදිල්ලා ඉතා ගුණදායක ඔසුවකි. මෙය වෙදකම සඳහා ගන්නා බවක් දැකගන්නට නැත.
සැපදිල්ලා පලතුරුවල අන්තර්ගත වැදගත් දේ මෙසේ ය.
විටමින් B - 12 2 mg
විටමින් B - C 2 mg
විටමින් B - 5 252 mg
විටමින් B - 6 0.037 mg
தாவர இனம் - செப்படாஷியோ (Sapotaceae)
உள்நாட்டிற்கு உரித்தான பண்டைக்கால பழமாகும். இந்தப் பழ மரமானது வௌிநாட்டிலிருந்து நாட்டிற்கு கொண்டு வரப்பட்டுள்ளது. எவ்வாறாயினும் தற்போது நமது நாட்டிற்கு உரித்தான தாவரமாகியுள்ளது. Sapodilla மரங்கள் தற்போது அனேகமான வீடுகளில் வளர்க்கப்படுகின்றன. வருடத்திற்கு ஒரு தடவை மாத்திரம் இந்த மரங்களில் காய்கள் உருவாகின்றன. இந்த Sapodilla பழங்களை பறவைகளிடமிருந்தும், விலங்குகளிடமிருந்தும் பாதுகாப்பது மிகவும் கடினமான செயலாகும். அனைவராலும் விரும்பி உண்ணப்படும் Sapodilla பழங்களானவை, சக்கரை நோயாளர்களுக்கு சிறந்ததில்லை என்பதே மருந்துவர்களின் ஆலோசனையாகக் காணப்படுகிறது. Sapodilla பழங்கள் அதிக தேன்சுவையில் காணப்படுவதாலேயே மருத்துவர்கள் இதனைக் கூறுகின்றனர்.
இலங்கையில் வளரும் இலுப்பை மரங்களை ஒத்த வகையில் Sapodilla மரங்கள் காணப்படுகின்றன. இலுப்பை மரங்களை ஒத்த வகையிலேயே Sapodilla மரங்களிலும் கிளைகள் பிறிந்து பரந்து வளர்கின்றன. வெப்பமான வறண்ட வலயத்தில் இந்த மரங்கள் வளரக்கூடும். நமது உள்நாட்டு பழங்களின் தர வரிசையில் மிகச்சிறந்த இடத்தில் காணப்படும் Sapodilla பழமானது, விற்பனைக்காகவும் பயன்படுத்தப்படுகின்றது. செப்படாஷியோ (Sapotaceae) இனத்தைச் சேர்ந்த இந்தப் பழமானது, மிகவும் பால் தன்மையானது. இந்த Sapodilla மரமானது, அதிக பால் தன்மைக் கொண்டமையால் ஒட்டும் பிசின் போல காணப்படுவதுடன், முடிச்சுக்களை வெட்டும் போது , இந்த பிசின் வகையான பால் வௌியேறும்.
வடமேல் மாகாணத்திலும், களுத்துறை, இரத்தினபுரி மாவட்டங்களிலும் Sapodilla மரங்களைக் காணமுடியும். சிறந்த முறையில் வளர்ந்த Sapodilla மரமொன்றானது சுமார் 15 - 18 மீற்றர் உயரமாக காணப்படும். நிலத்திலிருந்து சிறு உயரத்திலிருந்தே கிளைகள் படரத்தொடங்கும். இந்த கிளைகள், கொடிகளை போல மரத்தை சுற்றி படர்ந்து காணப்படும். கிளைகள் முளைக்கும் இடத்தில் பல முளைகளும் உருவாகும். அந்த இடங்களில். பூக்கள் உருவாகும். ஐந்து இதழ்களைக் கொண்ட பூக்கள் உருவாகும். இந்தப் பூக்களை ஒத்த சிறு பூக்களும் அங்கு உருவாகும். ஒரு மில்லிமீற்றர் அளவிலேயே மிகச் சிறிய பூக்கள் இந்த மரங்களில் உருவாகும். பூக்களிலுள்ள மகரந்தமணி வௌியில் காணப்படும். ஓரளவு மஞ்சள் நிறத்தை ஒத்த பூக்களே Sapodilla மரங்களில் காணப்படுகின்றன. முடிச்சுக்களில் காய்கள் உருவாவதுடன், காய் முற்றிய பின்னர் கடுமையான நிறத்தை அடையும். இந்தியா மற்றும் இந்தோனேஷியா போன்ற நாடுகளில் Sapodilla பழங்களை சந்தைகளில் பணம் கொடுத்து கொள்வனவு செய்ய முடியும். இலங்கையிலும் சில இடங்களில் பணம் கொடுத்து Sapodilla பழங்களை கொள்வனவு செய்ய முடியும் என்கின்ற போதிலும், பிற நாடுகளை போல எமது நாட்டில் இந்தப் பழம் பிரபல்யம் பெறவில்லை.
நன்றாக பழுத்த Sapodilla பழத்தை கையால் நசுக்கும் போது ஐந்து துண்டுகளாக பிரியும். தோடம்பழத்தின் சுளையைப் போல உரிய துண்டுகளாக இதுவும் பிரிவடையும். Sapodilla பழமொன்றில் மூன்றில் ஒரு பங்கு அதன் விதையாக காணப்படும். இந்த விதை கருப்பு நிறமாக காணப்படும். விதையின் மேற்புற தோல் சற்று கடினமானதாக காணப்படும். விதையை சூழ மென்மையான மேற்பரப்புள்ள சவ்வும் காணப்படும். விதையை சுற்றி காணப்படும் சதைப்பகுதி மிகவும் மென்மையாகவும் சுவையானதாகவும் காணப்படும். Sapodilla பழமானதும் மிகவும் தேன்சுவையாக காணப்படுவதால் ஒரு பழத்தை இருவர் சாப்பிட முடியும்.
இலங்கை, பிலிபைன்ஸ், இந்தோனேசியா,மலேசியா,இந்தியா, பங்களாதேஷ் ஆகிய நாடுகளில் Sapodilla மரங்கள் சிறந்த முறையில் பயிரிடப்படுகின்றன. சில நாடுகளில் Sapodilla மரங்களை விருத்தி செய்து புதிய வகை இனங்களும் அறிமுகப்படுத்தப்பட்டுள்ளன. எமது அயல் நாடான இந்தியாவில் Sapodilla மரங்கள், பயிர்ச் செய்கையாக மக்கள் மத்தியில் பிரபல்யம் அடைந்துள்ளன. அவர்களுக்கு இதற்கான சந்தைவாய்ப்புகளும் காணப்படுகின்றன. எமது நாட்டில் கேள்வி குறைவு என்பதால், இவ்வாறான தாவரங்களை வளர்ப்பதில் மக்கள் பெருமளவில் நாட்டம் செலுத்துவதில்லை. Sapodilla மரங்களை புதிய முறைகளூடாக பரிசோதனை செய்து, சிறிய தாங்கிகளில் உரிய பசளைகளை இட்டு சிறந்த பலன்களை தரக்கூடிய வகையில் மரங்கள் உற்பத்தி செய்யப்படுகின்றன. இதில் பாரிய அளவில் கிளைகள் விஸ்திரமாக வளராது. புதிய முறையினூடாக வளர்க்கப்படும் Sapodilla மரங்களின் முதல் கிழைளகள் வெட்டியகற்றப்படும். இந்த புதிய முறையினூடாக பாரிய அளவில் வளரக்கூடிய Sapodilla மரங்களை சிறந்த முறையில் முகாமைத்துவம் செய்வதற்கு இலகுவாக அமையும்.
பயன்கள்
Sapodilla பழங்கள் உடலுக்கு நன்மையளிக்கக்கூடிய விசேட பழங்களாகும். விட்டமின் குறைப்பாடுடையவர்களுக்கு Sapodilla பழங்கள் மிகவும் பயன்பதரக்கூடியது. இந்த பழத்தை மருத்துவ தேவைக்காக பயன்படுத்துவதாகவும் கூறப்படுகிறது.
Sapodilla பழங்களில் கீழ்கண்டவாறு விட்டமின்கள் அடங்கியுள்ளன.
விட்டமின் B - 12 2 mg
விட்டமின் B - C 2 mg
விட்டமின் B - 5 252 mg
விட்டமின் B - 6 0.037 mg
Type of Genus - Sapotaceae
It is one of the oldest native fruits. This is a plant brought to our country by foreigners. However, today it has become an endemic plant suitable for our country. In almost every house, you can see how this Sapodilla tree is now grown. Sapodilla, which bears good fruit only once a year, does not lose its fruit even in the off-season. Protecting this fruit from birds and bats has become a major challenge. This is because of the high sweetness of the ripe fruit. The Sapodilla tree is very similar to the buffalo tree that grows in Sri Lanka. Its branches are divided in the same way. Prefers a hot, dry climate, this sapwood plant grows in the same environment as the bee tree. Sapodilla, which has a very good place in our local fruit index, was also used for sale. Sapodilla is a succulent plant belonging to the Sapatacea tree type. Sapodilla trees can be found in the North Western Province, Kalutara and Ratnapura areas. A well-grown Sapodilla tree can grow up to 15 to 18 meters in height. The foliage extends slightly above ground level. It spreads around the tree like a vine. Leafs and flowers appear in clusters. The flower consist of five small petals similar to a Mee flower. A flower is only a millimeter. So small. The pollen of the flower is spread out. The flowers are slightly yellow. At the knot stage, the fruit turns light green and when the fruit ripens and matures, it turns pale. Sapodilla can be bought in the market as a fruit in India and Indonesia. It can also be bought in some parts of Sri Lanka, but has not yet become popular. When the well-ripened Sapodilla is crushed by hand, it is divided into five parts. Its like picking an orange. This one has a triangular seed. It is black. The bark of the seed shows a slight stiffness. A very smooth surface can be seen around the seed. The fleshy part around the seed is very sweet. Is soft. It is a delicious dish. It is very sweet and two or three nuts are enough to eat. It is well cultivated in Sri Lanka, Philippines, Indonesia, Malaysia, India and Bangladesh. In those countries, Sapodilla has been improved and new varieties have been introduced. They also have a market for it. Due to the limited demand for local fruits in our country, people do not seem to be interested in growing such trees. In the experiment of new methods, Sapodilla plants have been obtained from the seedlings and they have been transplanted in 3 x 4 feet tanks by rooting them in layers and fertilizing and rapid yielding methods have been introduced. These plants do not grow leaves so large. The tops of these have been removed. These new methods are now being tried to grow huge plants with great management.
Benefits
Sapodilla is a very important fruit that is good for the body. It is a very effective medicine for people with vitamin deficiencies. This does not seem to be taken for medicine.
Here are the main ingredients in Sapodilla fruit:
Vitamin B – 12 2 mg
Vitamin B – C 2 mg
Vitamin B – 5 252 mg
Vitamin B – 6 0.037 mg